Tiroid bezi / tiroid nodülü nedir?
Tiroid bezi, boyun alt – ön kesiminde yeralan kelebek şeklinde bir endokrin bezdir.
Tiroid bezinde üretilen, kana salgılanan tiroid hormonları vücuttaki tüm dokulara ulaşır.
Tiroid hormonları, vücudun enerji metabolizması – vücut ısısının düzenlenmesi, kalp, beyin, kaslar ve pek çok organın çalışmasında düzenleyici, çok önemli rol oynar.
Bazı durumlarda, tiroid bezi içinde sert nodüller oluşur. Bu nodülleri küçük bir yumru şeklinde fark edebilirsiniz. Çoğu zaman bu nodüller tehlikeli değildir. Ancak bazıları tiroid kanseri de olabilirler.
Tiroid ince iğne aspirasyon biyopsisi, tiroid kanseri olasılığını test etmek için nodülden örnek alınmasıdır.
Yapılan araştırmalarda tiroid nodüllerine neyin sebep olduğu kesin olarak ispatlanmamıştır. Gıda ile alınan iyotun eksikliği, ülkemizde de olduğu gibi, nodül oluşumunda çok önemli bir nedendir. Türkiye’de erişkin yaş grubunda her 3-4 kişiden birinde tiroid nodülüne rastlanmaktadır.
Hashimoto tiroiditi gibi tiroid bezi ile ilgili bazı otoimmün hastalıklarda da tiroid nodülü oluşabilir. Bunların çoğunluğu yalancı nodüldür, riskli değildir.
Tiroid nodülleri kadınlarda erkeklerden çok daha yaygındır. Nodüller hamilelik sırasında büyüme eğilimi gösterir.
Boyun radyasyon tedavisi (radyoterapi) gören kişilerde de nodül oluşma olasılığı daha yüksektir. Ailenizde tiroid nodülü veya kanseri varsa, sizde de nodül gelişme riski artar.
Tiroid nodüllerinin sadece küçük bir yüzdesi kanserdir, nodüllerin çoğunluğu iyi huyludur. Erken tanı için kanserli bir nodülü en kısa zamanda tanımlayarak teşhis koymak çok önemlidir. Tedaviye hızlı bir şekilde başlamak, hastalıksız sağkalımı etkileyen çok önemli bir faktördür.
İşlem öncesinde açlık gerekmemektedir. İşlem sırasında, ultrason görüntülerini almak için boynunuza ultrason jeli uygulanacaktır. Bu jel suda çözülebilen toksik olmayan bir maddedir. Biyopsiye gelirken rahat bir kıyafet tercih edebilirsiniz. İşlem sırasında boynunuzdaki takıları da çıkarmanız gerekecektir.
Biyopsi öncesi pek çok ilacın kullanımına devam edilebilir. Bununla birlikte, kan sulandırıcı ilaçların kullanımı, biyopsi öncesi geçici süreliğine durdurulmalıdır. Bu ilaçlar, kanama riskinizi arttırabilir. Aldığınız kan sulandırıcı ilaçların durdurulması konusunda, doktorunuz size uygun yeni bir reçete düzenleyecektir.
Tiroid ince iğne aspirasyon biyopsisi, tiroid bezinden küçük bir doku örneğinin alınmasını sağlayan prosedürdür. Hücreler küçük, içi boş bir iğne ile enjektör yardımı ile çıkarılır. Elde edilen numune analiz için patoloji laboratuarına gönderilir.
Tiroid nodülünün, ince iğne aspirasyon biyopsisi basit ve güvenilir bir işlemdir. İğne ucunun nodül içerisindeki doğru yerinin görülebilmesi için, işlem ultrason rehberliğinde gerçekleştirilir. Boynun geriye doğru açılması omuzların altına bir yastık konularak sağlanır.
İşlem sırasında ultrason probu ve iğneden dolayı, boynunuzda hafif bası hissedebilirsiniz. Bu pozisyonda olabildiğince hareketsiz durmanız, öksürmekten, konuşmaktan ve yutkunmaktan kaçınmanız işlem süresini kısaltacaktır.
Biyopsi bölgesinde kanama, enfeksiyon gibi komplikasyonlar çok nadirdir.
Uzman radyolog doktorumuz biyopsiyi bir ultrason cihazı yardımıyla yapar. Bu cihazda nodülün sürekli görüntüsünü sağlamak için yüksek frekanslı ses dalgaları kullanır. Bu iğnenin tam olarak doğru noktaya yönlendirmesini sağlar. Boyundaki diğer anatomik yapılara zarar gelmesini de önler.
İlk olarak boyun bir antiseptik ile temizlenir. Lokal anestezi enjeksiyonu yapılır ya da topikal anestezik jel cilt yüzeyine uygulanır. Biyopsi için doktorumuz çok ince bir iğne ile nodülden örnek hücre almaya çalışacaktır (kullanılan iğnenin kalınlığı, kan almak için kullanılan iğnelerden daha da incedir). İğneyi cilde batıracak ve şüpheli nodül içine itecektir. Birkaç saniye sürecek örnek hücre toplanmasını takiben, iğne geri çekilecektir. Nodülün farklı yerlerinden hücre örnekleri toplanır. Elde edilen materyal işlem sırasında hazır bulunan patoloji doktoru tarafından değerlendirilerek, doğru tanıya varmak için yeterli sayıda hücre bulunup bulunmadığına karar verilir. Şüpheli durumlarda, nodülden birkaç kez daha örnekleme yapılabilir. Eğer hücre sayısı, doğru tanı koyabilmek için yeterli ise işlem sonlandırılır. Biyopsi işleminin tamamlanmasının ardından, iğnenin cilde girdiği nokta küçük bir flaster ile kapatılır. Daha sonra da boynunuza buz ile basınç uygulanır.
Tiroid ince iğne aspirasyon biyopsisi uygulama
İşlem boyunca sırtüstü yatıldığı için, yavaşça doğrulup, bir süre oturarak oluşabilecek hafif baş dönmesi önlenmeye çalışılır. Pek çok hasta genellikle kendini oldukça iyi hisseder.
Çoğu insan normal faaliyetlerine hemen devam edebilir. Bandajınızı birkaç saat içinde çıkarabilirsiniz.
Biyopsi bölgesi işlem sonrası bir veya iki gün sonraya kadar hafif ağrıyor olabilir. Gerekirse ağrı kesici ilaçlar (paracetamol türü) alabilirsiniz.
Test sonuçlarınızın patoloji laboratuarından gelmesi birkaç gün sürebilir. Sonuçlarınızı ne zaman alabileceğiniz hakkında ön bankomuz sizi bilgilendirecektir.